İzmir Enternasyonal Fuarı
17 Şubat 1923 tarihine ta Mustafa Kemal Paşa'nın emriyle İzmir'de
toplanan İzmir İktisat Kongresi'ne uzanır. İktisat Kongresi ile eşzamanlı
olarak bir ticari ürünler sergisi düzenlenmiş, sergi mekanı olarak İkinci
Kordon'da Osmanlı Bankası'nın depo olarak kullandığı bina seçilmiştir. Burada, el tezgâhı ve küçük
sanayi ürünleri; Isparta, Kula, Gördes, Uşak kilim ve halıları, yağ ürünleri,
sabunlar, makarna ve unlu yiyecekler, kolonyalar, helvalar, ihraçlık pamuklar,
ayakkabı, mobilyalar, deri ürünleri, tarım araçları, kiremit, tuğla, maden
örnekleri, tütün, sigara, şarap örnekleri, kereste çeşitleri sergilenmiştir.
İzmir İktisat Kongresi Sergisi'nden sonraki ilk sergi Eylül
1927'de, "9 Eylül Mahalli Sergisi" adı altında Mithatpaşa Sanat
Enstitüsü'nde açılmıştır. İzmir Ticaret Odası'nın teklifi ve İzmir Valisi Kazım
Dirik'in kararı ile açılan sergide 71 resmi kuruluş, 195 yerli firma ve 9
ülkenin 72 kuruluşunun ürünleri sergilendi. Sergiyi 80 bin 744 kişi gezdi. İkinci 9 Eylül Sergisi Eylül 1928'de yine aynı binada ve
uluslararası düzeyde gerçekleşti. Sergiye 155'i yabancı olmak üzere 515 firma
katıldı.
1935 İzmir 9 Eylül Panayırı dönemin İktisat Vekili Celâl
Bayar tarafından açılmıştır. 311 bin kişinin gezdiği panayır, bugünün organize
uluslararası fuarının öncüsü oldu.
Fuar alanının temeli, evvelce 1922 İzmir
Yangınında kül olmuş mahallelerin bulunduğu ve sonraki yıllarda şehrin
ortasında bir pislik ve derbederlik yuvası haline gelmiş bulunan bugünkü
yerinde 1 Ocak1936 tarihinde törenle atıldı. 360 bin metre karelik alanın
Kültürpark haline getirilmesi ve yılın belirli bir ayında bu alan üzerinde
uluslararası bir fuarın gerçekleştirilmesi planlandı. Kültürpark alanının
düzenleme çalışmaları, dönemin İzmir Belediye Başkanı Dr. Behçet Uz'un ve
gazeteci sıfatıyla Moskova kültürparkını gezmiş olan yardımcısı Suat
Yurtkoru'nun yönetiminde olağanüstü çabalarla, proje aşamasında da dönemin
Moskova Belediye Başkanı Bulganin tarafından görevlendirilen mimarların
tasarımı çerçevesinde 1936 yılında tamamlanmış; bu tarihten itibaren İzmir
Uluslararası Fuarı Kültürpark'ta açılmış ve 20.08.1936 tarihinde o güne kadar 9 Eylül Panayırı olarak adlandırılan sergi İzmir Enternasyonal Fuarı adını aldı.
İzmir, Kültürpark ve Fuar adeta özdeşleşmiştir. Lozan Kapısı
önünde yapılan coşkulu törene Mısır, Yunanistan ve Sovyetler Birliği'nden 48
yabancı kuruluş, 32 vilayet pavyonu ve 45 yerli kuruluş katıldı. 1937 İzmir
Enternasyonal Fuarı, diğer yıllara göre çok daha büyük bir coşkuyla hazırlandı.
Açılışı İktisat Vekili Celâl Bayar yaptı. Fuar'ın en büyük özelliği Kültürpark'ın
sürekli bir kurumuna dönüşecek olan Paraşüt Kulesinin açılışı oldu. 104 yabancı
şirketin katıldığı Fuar'da 424 yerli kuruluş temsil edildi. Bu rakamlar 1938
yılında fuarına 140 yabancı, 46 devlet kurumu ve 527 yerli kuruluşun, 60 bin
metre kare fuar alanının eklenmesiyle hazırlanan ve açılışını Başvekil Dr.
Refik Saydam'ın yaptığı 1939 fuarına 574 yabancı şirket. 27 devlet kurumu ve
333 yerli şirket katılmasıyla giderek arttı. 1940 yılında sürmekte olan II. Dünya Savaşı yüzünden
katılımın olmayacağı ileri sürülmesine karşın yerler çok önceden kiralandı,
ancak fuar zararla kapatıldı. Açılışı Ticaret Vekili Nazmi Topçuoğlu yaptı. 30
Ağustos tarihinde Millî Piyango ilk kez fuarda çekildi. Fuara 243 yabancı, 463
yerli şirket katıldı. Savaşa karşın 1941 yılında Fuar hazırlıkları eksiksiz
gerçekleşti. 1942 fuarı ise sürmekte olan savaş gerekçesiyle Hükümet kararı ile
açılamadı. 1943 İzmir Enternasyonal Fuarı Başvekil Şükrü Saraçoğlu himayesinde
açıldı. Ziyaretçi sayısı bir milyon kişiyi aştı. 1944, 1945, 1946 İzmir
Enternasyonal Fuarı, "millî mahiyette" açılabildi. Uluslararası
fuarlar 1947 yılından itibaren kesintisiz ve giderek önem kazanarak devam etti.
Bölge ve ülke ekonomisine büyük katkısı olan İzmir
Enternasyonal Fuarı, böylece Türkiye'nin "dünyaya açılan penceresi"
sloganıyla ülke tanıtımında ve ikili ticari ilişkilerin gelişmesinde önemli bir
işlev üstlenmektedir. Türkiye'nin Fuarlar Birliği'ne üye (1948'den beri) tek
genel ticari fuarıdır. Teknolojinin ve yenilikçiliğin ön plana çıktığı
sektörler olan otomotiv, elektrik, elektronik, iş makinaları, gıda ve ambalaj
makinaları gibi uzmanlaşmaya dayalı faaliyet alanları fuar etkinlikleri içinde
ağırlıklı bir yer işgal etmektedir.
25 Mart 2015
tarihinde açılış yapılan Gaziemir’de 240 bin metrekarelik alanda 7 blok halinde
inşa edilen yeni fuar alanı ile İzmir Enternasyonal Fuarı yeni bir çehreye kavuşmuştur.